Kiedy mówimy o fotowoltaice, najczęściej myślimy o panelach fotowoltaicznych zamontowanych na dachach budynków gospodarstwa domowego. Jednak moduły PV znajdują zastosowanie nie tylko u prywatnych inwestorów. To rozwiązanie sprawdza się również u przedsiębiorców, którzy postanowili zadbać o rozwój swojej działalności, poprzez produkcję własnej energii elektrycznej.

• Jakie przedsiębiorstwa skorzystają z inwestycji w fotowoltaikę?
• Czy istnieją programy dofinansowujące montaż paneli fotowoltaicznych w przemyśle?

Fotowoltaika w przemyśle – dla kogo jest to opłacalne rozwiązanie?

Montaż paneli fotowoltaicznych to dobra opcja w przypadku firm i przedsiębiorstw, których codzienna praca warunkowana jest dostępem do energii elektrycznej, czyli podmiotów energochłonnych. Należą do nich m.in. zakłady przemysłowe (na produkcji panele zasilą parki maszynowe, a na magazynach urządzenia chłodnicze), biurowce czy gospodarstwa rolne.

Po jakim czasie zwróci się inwestycja w zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej w branży przemysłowej? 

Szacuje się, że średni okres wynosi 6-8 lat. Jednak wszystko zależy od wielkości fotowoltaiki oraz zapotrzebowania na energię elektryczną danego przedsiębiorstwa – im więcej prądu zużywa, a tym samym, ponosi większe koszty za energię, tym szybciej zacznie korzystać z realnych korzyści fotowoltaiki i odzyska zainwestowany kapitał.

Czy inwestycja w panele fotowoltaiczne dla firmy rzeczywiście jest opłacalna? Chociaż na początku będzie ona kosztowna, to z czasem zwróci się całkowicie i pozwoli czerpać realne profity z firmowej instalacji PV, a biorąc pod uwagę rosnące ceny za energię elektryczną i pojawiające się coraz to nowsze opłaty na rachunkach za prąd, jak opłata mocowa (która w 80% będzie pochodzić od przedsiębiorców), posiadanie własnej elektrowni fotowoltaicznej będzie zdecydowanie korzystne.

On-grid, off-grid czy system hybrydowy?

Twoja instalacja fotowoltaiczna może pracować w jednym z poniższych systemów:

• on-grid,
• off-grid,
• hybrydowym.

Instalacje on-grid zakładają przyłączenie do zewnętrznej sieci energetycznej. Posiadanie fotowoltaiki w takim systemie wiążę się z korzyścią w postaci tytułu prosumenta, z zastrzeżeniem, że może nim być inwestor instalujący panele fotowoltaiczne o łącznej nominalnej mocy nieprzekraczającej 50 kW. 

Właściciele takich instalacji skorzystają z systemu opustów, który zakłada, że za każdą przekazaną do dystrybutora 1 kWh odbierze od 0,7 do 0,8 kWh. Co ważne, od 2022 roku planowana jest zmiana modelu prosumenckiego – najprawdopodobniej nie będzie możliwości oddania i odbioru wyprodukowanych nadwyżek. Według zapowiadanych zmian nadmiar wygenerowanej energii posiadacze fotowoltaiki sprzedadzą do sieci, z którą są podłączeni. Kwota, jaką otrzymają za nadwyżki, wyniesie 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w minionym kwartale, ogłoszonej przez Prezesa URE, na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18a ustawy – Prawo energetyczne.

A co z właścicielami farm fotowoltaicznych, których moc przekracza 50 kW? Oni mogą odsprzedać energię na zasadach ogólnych, jako przedsiębiorca, w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jednak to rozwiązanie nie jest korzystne finansowo – cena kupna energii od firm jest o wiele niższa niż kupna energii od dystrybutora. Rozwiązaniem z tej sytuacji jest taki dobór instalacji PV, aby nie generowała ona nadwyżek, lub zainwestowanie w akumulatory (podłączenie do sieci i gromadzenie energii w magazynach to istota systemu hybrydowego).

Instalacja off-grid, czyli w systemie wyspowym, nie zakłada podłączenia do sieci, a ewentualne nadwyżki mają być gromadzone w akumulatorach. Jest to o tyle kosztowniejsze rozwiązanie, że wymaga dodatkowego zakupu wspomnianych magazynów energii, jednak daje całkowitą niezależność od dostaw prądu. 

Wadą jest brak możliwości pobierania energii elektrycznej z sieci, gdy okaże się, że nie Twoja instalacja nie wyprodukuje wystarczającej nadwyżki, potrzebnej w okresie zmniejszonej wydajności paneli PV, np. zimą.

Na szczęście zalety obu rodzajów instalacji można połączyć stosując falowniki hybrydowe. Instalacja, której sercem jest inwerter hybrydowy, może funkcjonować zarówno między pracując wyspowo, jak i w połączeniu z siecią.

Jaki system działania fotowoltaiki jest najkorzystniejszy w przemyśle? Wszystko zależy od tego, jakie są Twoje priorytety i jaki nakład finansowy przeznaczysz na instalację PV. Jeśli nie jesteś pewny, co będzie dla Ciebie i Twojej firmy najlepsze, zawsze możesz poradzić się naszych specjalistów, którzy doradzą Ci na każdym etapie inwestycji.

Wielkość instalacji fotowoltaicznej w przemyśle a dodatkowe wymagania

Dobór mocy paneli PV powinien być warunkowany zapotrzebowaniem przedsiębiorstwa na energię elektryczną. Odpowiednio dobrana pozwoli na uniknięcie sytuacji, kiedy fotowoltaika będzie produkować nadwyżki lub gdy okaże się, że generuje za mało prądu i wciąż konieczne jest pobieranie znacznej ilości prądu z sieci.

W zależności od wielkości mocy wyróżnia się:

• mikroinstalacje fotowoltaiczne (do 50 kWp),
• małe instalacje fotowoltaiczne (od 50 do 500 kWp),
• średnie elektrownie fotowoltaiczne (od 500 kWp do 1 MW),
• duże elektrownie fotowoltaiczne (ponad 1 MW).

Z mocą instalacji związane są różne wymagania. Jakich formalności musisz dopełnić, montując fotowoltaikę dla biznesu? To, jak wiele ich będzie, zależy od tego, jakiej łącznej mocy panele PV planujesz zainstalować.

Projekt każdej instalacji, której moc przekracza 6,5 kW, musi zostać uzgodniony z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. Specjalista weryfikuje system fotowoltaiczny pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. z 2019 r. poz.1372 i 1518). Sprawdza on m.in. sposób okablowania fotowoltaiki, miejsce montażu i rodzaj inwertera, wyłączników oraz zabezpieczeń przeciwprzepięciowych. Ponadto wszystkie instalacje PV o mocy większej niż 6,5 kW muszą zostać zgłoszone do organów Państwowej Straży Pożarnej (PSP).

Gdy planujesz zainstalować fotowoltaikę do 50 kW, nie będzie od Ciebie wymagane pozwolenie na jej budowę ani zgłoszenie, niezależnie od tego, czy montujesz ją na dachu czy gruncie, oraz bez względu na to, w jakim celu realizujesz inwestycję – czy to dla zaspokojenia potrzeb energetycznych przedsiębiorstwa, czy po to, aby później sprzedawać wyprodukowany prąd. 

Są jednak dwie sytuacje, w których konieczne będzie zgłoszenie:

1. gdy panele fotowoltaiczne instalowane są na budynku i ich wysokość przekracza 3 metry,
2. kiedy moduły montowane są na gruncie w obszarze, który wpisany jest do rejestru zabytków.

Wyróżnia się również trzy czynniki, których obecność wymaga od inwestora ubieganie się o pozwolenie na budowę fotowoltaiki:

1. gdy jej montaż wiąże się z koniecznością przebudowy lub rozbudowy budynku, na którym jest instalowana,
2. która wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dotyczy to m.in. farm fotowoltaicznych),
3. gdy jest instalowana na obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków.

Instalując farmę fotowoltaiczną, której moc przekracza 500 kW, poza dopełnieniem powyższych formalności, będziesz musiał także ubiegać się o koncesję. Wydaje ją Prezes Urzędu Regulacji Energetyki oraz miejscowy Oddział Terenowy URE. Bez niej nie możesz sprzedawać wyprodukowanej energii elektrycznej.

Pamiętaj także, że instalacja fotowoltaiczna musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Programy dofinansowujące zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej w przemyśle

W jakich programach możesz szukać wsparcia do realizacji fotowoltaicznej inwestycji w przemyśle?

• Jeden z nich to Energia Plus, którego celem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko, w tym poprawa jakości powietrza, poprzez wspieranie realizacji inwestycji OZE. Program prowadzony jest przez NFOŚiGW i ma formę pożyczki w wysokości do 85% kosztów kwalifikowanych, udzielanej na maksymalnie 15 lat, lub dotacji do 50% kosztów kwalifikowanych (w przypadku przedsięwzięć wykorzystujących do produkcji energii elektrycznej technologię ORC), na budowę nowej instalacji fotowoltaicznej lub rozbudowę już istniejącej. 

Wnioski w ramach Energii Plus można składać do 17 grudnia 2021 r. lub do wyczerpania alokacji środków. W programie wymagany jest wkład własny – min. 15% przy pożyczce i min. 50% przy dotacji.

• Kolejną formą dofinansowania jest gwarancja Biznesmax udzielana przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Jest to bezpłatna obietnica spłaty do 80% kwoty kredytu (maksymalna kwota nie może przekroczyć 2,5 mln euro), z której skorzystają przedsiębiorcy planujący inwestycje “o charakterze innowacji proekologicznej z efektem ekologicznym”. 

Gwarancja udzielana jest na okres do 20 lat. W przypadku niemożności uregulowania należności, robi to BGK, przy czym całą kwotę przedsiębiorca będzie musiał spłacić później, z naliczonymi odsetkami.

• Poza powyższymi programami dofinansowującymi budowę instalacji PV w przemyśle istnieją regionalne rozwiązania, którym warto się przyjrzeć, organizowane przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Fotowoltaikę można również finansować poprzez leasingu.

Zalety inwestycji w instalację fotowoltaiczną w przemyśle

Wśród najbardziej oczywistych plusów korzystania z własnej fotowoltaiki znajduje się oszczędność na rachunkach za prąd – w zakładach produkcyjnych może to być nawet kilkanaście tysięcy złotych rocznie, uniezależnienie się od nieregularnych dostaw prądu, które może pojawiać się m.in. latem, kiedy źródła konwencjonalne muszą ograniczać swoją generację energii ze względu na niewystarczające możliwości chłodzenia.

Inwestycja w panele to również zwiększenie kapitału firmy oraz kształtowanie pozytywnego wizerunku wśród klientów i kontrahentów – dbanie o środowisko naturalne jest obecnie jednym z ważniejszych działań.

Jeśli więc prowadzisz własną działalność i planujesz inwestycję fotowoltaiczną, ale wciąż masz wątpliwości, czy jest to dobre rozwiązanie, skontaktuj się z naszymi specjalistami. To do niczego nie zobowiązuje, a może pomóc Ci podjąć właściwą decyzję.